Wielki Tydzień rozpoczyna się w Niedzielę poprzedzającą Wielkanoc, nazywaną Niedzielą Palmową, na pamiątkę uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy. Wtedy mieszkańcy Jerozolimy zrywali gałązki drzew (palmy) i rzucali Jezusowi pod nogi, wznosząc entuzjastyczne okrzyki uwielbienia. Ci sami ludzie kilka dni później krzyczeli: „Ukrzyżuj go!”. Palmy które przynosimy do kościoła są nie tylko symbolem uwielbienia Boga, ale także naszej niewierności, niestałości, wewnętrznego rozdwojenia. Czcimy Jezusa, a już kilka chwil później – podobnie jak jerozolimski tłum – o Nim zapominamy, jesteśmy w stanie się Go wyprzeć w codziennym życiu. W Braciach Karamazow Fiodor Dostojewski pisze o Jezusie, który podczas inkwizycji w Sewilli powraca na ziemię. Wskrzesza, uzdrawia, naucza o miłosierdziu. Tłumy witają Go z radością. Kiedy jednak zostaje aresztowany, nikt Go nie broni, a Inkwizytor twierdzi, że ci sami ludzie, którzy dziś cieszyli się z Jego cudów, jutro własnymi rękami spalą Go na stosie. Te piękne gałązki palmowe to także przestroga do tych wszystkich, również polityków, którzy tak chętnie wymachują religijnymi symbolami i sztandarami, a w ich postępowaniu i decyzjach nie widać wierności Jezusowi i Ewangelii. Wymowne jest i to, że poświęcone w Niedzielę Palmową gałązki w następnym roku zostają spalone w Wielką Sobotę podczas poświęcenia ognia. Uzyskanym w ten sposób popiołem kapłan posypuje nasze głowy w Środę Popielcową, wymawiając słowa „Prochem jesteś i w proch się obrócisz”. Zgodnie z tradycją, poświęcone palmy mają przynosić w domach Boże błogosławieństwo, zatyka się je za krzyże i obrazy, by broniły od nieszczęść.  Pierwsze trzy dni Wielkiego Tygodnia to czas refleksji, często rekolekcji, a także spowiedzi, której nie powinniśmy odkładać na ostatnią chwilę. Najlepiej jednak wyspowiadać się kilka dni wcześniej, kiedy kapłan ma więcej czasu na udzielenie odpowiedniego pouczenia. Trudno mówić o jakimkolwiek kierownictwie duchowym, kiedy przed konfesjonałem przez cały dzień jest kolejka na kilkadziesiąt osób. Natomiast spowiedź w Wielki Czwartek, Wielki Piątek czy w Wielką Sobotę powinna być wyjątkiem, w tzw. sytuacjach awaryjnych. Wielki Czwartek Triduum Paschalne to Wielki Piątek, Wielka Sobota i Niedziela Zmartwychwstania. Zaczyna się już wieczorem Mszą Wieczerzy Pańskiej, która jest pamiątką Ostatniej Wieczerzy. W tym dniu nie odprawia się innych Mszy. Dotyczy to wszystkich kościołów poza katedrą, gdzie rano biskup odprawia Mszę Krzyżma Świętego, podczas której poświęcane są oleje, używane do sprawowania sakramentów. Koncelebrujący kapłani zabierają oleje do wszystkich parafii. Odmawiają również swoje kapłańskie przyrzeczenia. Podczas wieczornej Mszy Wieczerzy Pańskiej dziękujemy Jezusowi za ustanowienie sakramentu Eucharystii i kapłaństwa. W niektórych parafiach podczas tej Mszy kapłan, nawiązując do tego co uczynił Jezus, umywa wybranym osobom nogi. W kulturze żydowskiej umywanie nóg innym ludziom należało do obowiązków niewolnika. Jezus umywając nogi Apostołom, daje przykład służby. Pokazuje nierozerwalny związek Eucharystii z miłością bliźniego. Powtórzenie tej czynności przez kapłana przypomina, że powołaniem Kościoła jest służba człowiekowi, szczególnie ubogiemu. Po Mszy Wieczerzy Pańskiej Najświętszy Sakrament zostaje przeniesiony do specjalnie przygotowanej kaplicy adoracji, którą w polskiej tradycji nazywa się ciemnicą. Nazwa ta podkreśla fakt, że Jezus spędził tę noc w więzieniu. Tabernakulum pozostaje otwarte i puste, gaśnie wieczna lampka, z ołtarza zostaje zdjęty obrus. Wchodzimy w czas Męki Jezusa. W ciemnicy do północy trwa adoracja Najświętszego Sakramentu. Jest to z jednej strony wyraz wdzięczności za ustanowienie Eucharystii, a z drugiej modlitewne czuwanie z Jezusem przeżywającym trwogę Ogrójca, pojmanie i przesłuchania. Wielki Piątek Jest drugim obok Środy Popielcowej dniem w roku, kiedy obowiązuje nie tylko wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, ale także post ilościowy. Do przestrzegania wstrzemięźliwości od potraw mięsnych zobowiązani są wszyscy, którzy ukończyli 14. rok życia aż do śmierci. Post ilościowy, czyli spożycie tylko jednego z trzech posiłków do syta, obowiązuje od ukończenia 18. roku życia aż do rozpoczęcia 60. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że nie pości człowiek, który co prawda nie je mięsa, ale objada się w tym dniu na przykład rybami czy innymi potrawami, które bardzo lubi. Zgodnie z duchem postu człowiek powinien umartwić swoje ciało i powściągnąć pragnienia. Wielki Piątek to dzień śmierci Jezusa na krzyżu, dlatego przynajmniej w tak małym stopniu powinniśmy uczestniczyć w Jego cierpieniu. To także jedyny w dzień w roku, kiedy nawet papież nie sprawuje się Mszy Świętej. Dla podkreślenia faktu, że w Wielki Piątek Jezus – jako Najwyższy Kapłan – złożył swojemu Ojcu najważniejszą ofiarę, ze swojego życia. W tym dniu w każdym kościele odbywają się nabożeństwa drogi krzyżowej. Centralnym nabożeństwem jest Liturgia Męki Pańskiej, która powinna być sprawowana o 15.00, bo jest to godzina śmierci Jezusa. Jednak ze względów praktycznych, by jak najwięcej ludzi mogło w niej uczestniczyć, sprawuje się ją wieczorem. Kapłani ubrani w czerwone ornaty wychodzą w ciszy do ołtarza, bez dzwonka i pieśni. Przed ołtarzem padają na twarz. To gest pokory i uniżenia przed wielką tajemnicą krzyża, którą będą rozważać. Wierni klękają i wszyscy przed dłuższy czas trwają w ciszy i skupieniu. Po Liturgii Słowa i homilii rozpoczyna się adoracja krzyża. Na koniec przenosi się Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego, gdzie jest adorowany przez wieczór i dzień następny. Wielka Sobota To dzień modlitwy przy Grobie Pańskim. Rozważamy Mękę Pańską, śmierć i zstąpienie do piekieł. Nie oznacza to jednak, że Jezus przez jakiś czas był potępiony w piekle. Ta prawda wiary mówi jedynie o tym, że Jezus obdarował życiem wiecznym także tych, którzy urodzili się przed Nim, a którzy nie odrzucili Jego łaski. Zgodnie z starotestamentalną teologią oczekiwali oni zbawienia nie tyle w piekle, co w tzw. otchłani. Jezus otworzył dla nich niebo przez mękę, śmierć i zmartwychwstanie. Centralnym punktem wielkosobotnich uroczystości jest wieczorna Msza Święta. To najważniejsza Msza w roku, nazywana Mszą Wigilii Paschalnej. Każda Msza jest bardzo ważna, bo każda jest uobecnieniem męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa. Jednak Msza Wigilii Paschalnej w szczególny sposób akcentuje Zmartwychwstanie Jezusa: „Gdyby Jezus nie zmartwychwstał, daremna byłaby nasza wiara” – pisze św. Paweł. Bez zmartwychwstania nie byłoby sakramentów, Mszy Świętej, ani chrześcijaństwa. Mówimy, że Msza Wigilii Paschalnej jest matką Wszystkich Mszy. Po jej zakończeniu odbywa się procesja rezurekcyjna. Szczególną wymowę ma ona w starych kościołach, kiedy przechodzi przez cmentarz. Dawniej groby były dookoła kościoła, co miało też swoje znaczenie teologiczne. Ludzie modlący się w kościele tworzą wspólnotę z tymi, których ciała spoczywają w grobach dookoła kościoła. Procesja rezurekcyjna przechodząca przez cmentarz jest znakiem, że zmarli również zmartwychwstaną, że ich groby już teraz są puste. W całkowitej ciemności cmentarza widać duże światło Paschału i małe światełka – znicze na grobach, symbole łączności ze Zmartwychwstałym Jezusem i nami żyjącymi, którzy również niesiemy zapalone świece. Niedziela Zmartwychwstania W niektórych parafiach w tym dniu przed świtem jest procesja rezurekcyjna. Jednak zaleca się, by odbywała się w Wielką Sobotę wieczorem – po Mszy Wigilii Paschalnej, która jest już celebracją Zmartwychwstania. W Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego nieszporami [wieczorną liturgiczną modlitwą Kościoła] kończy się Triduum Paschalne. Tekst: Ks. Eugeniusz Burzyk Web SoftPodziel się